6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler binlerce cana mâl oldu. Türkiye tarihinin en büyük felaketlerinden biri olan bu depremlerin yaralarını sarmak uzun bir süre alacak. Bilim adamları, deprem kuşağında yer alan Türkiye'de yeni sarsıntıların kapıda olduğu konusunda uyarıyor. Dikkat çekilen bölgelerden biri de Bingöl. Mimar ve Mühendisler Grubu Bingöl İl Temsilcisi Yüksek İnşaat Mühendisi M. Sıddık Baki'den dikkat çeken bir çağrı geldi. Baki: “Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fay hatlarının kesişim noktasında yer alan Bingöl'ün ‘Türkiye'nin Yeni Afet Projeksiyonunda Pilot İl Olması' gerektiğini söyledi.
“İlgili Bakanların açıklamaları doğrultusunda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün güncel fay harita çalışmaları, AFAD Başkanlığının il afet risk planlarının güncellemesi, yapı stoklarının fay yasası çerçevesinde; hem geoteknik zemin etütleri, hem de yapı risk analizleri çalışmaları, şehrin gelişmeye müsait yeni yerleşim bölgelerinin belirlenmesi ve tarım arazilerinin korunması gibi doğru modellerin oluşturulması altyapısının sağlıklı oluşturulması ile, ülkemize model olacağını düşündüğüm Bingöl ilimizin Yeni Afet Önleme Projeksiyonuna Pilot İl olarak alınması kanaatindeyim” diyen Baki'nin konu ile alaklı açıklaması ise şu şekilde: “6 Şubat 2023 tarihinde Sofalaca-Şehitkamil-Gaziantep merkez üssünde yerel saat ile 04:17'de aletsel büyüklüğü 7.7 olan birinci büyük deprem ve yine aynı tarihli saat 13:24'de Ekinözü-Kahramanmaraş merkez üssünde aletsel büyüklüğü 7.6 büyüklüğünde olan ikinci büyük depremle ülke olarak sarsıldık. Bu depremlerden 15 gün sonra bilim insanlarımız tarafından artçı olmayan yeni bir deprem olarak nitelendirilen başta 6.4 büyüklüğünde olan Hatay depremi ve günümüze kadar devam eden irili ufaklı artçı sarsıntılar ile bölgedeki insanlar korku ile zor günler geçirmektedirler. Şu ana kadar açıklanan resmi rakamlarla 45 bin vatandaşımızı kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşamaktayız. Depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum. Yaklaşık 3 milyon insanı evsiz bırakan depremin yaralarını devlet ve millet el ele beraber saracağımıza inanıyorum”
“Depremlere hazırlıklı mıyız? Yapılarımız sağlam mı? Şehirlerimiz güvenli mi?”
“Kahramanmaraş depremleri bütün ülkede depremlere hazırlıklı mıyız?, yapılarımız sağlam mı?, şehirlerimiz güvenli mi?, gibi tartışmaları beraberinde getirdi. Bingöl ilimiz de bu tartışmaların en yoğun yaşandığı şehirlerin başında gelmektedir. Ülkemiz bir deprem ülkesi ve 1900-2023 yılları arasında ülkemizde depremden hayatını kaybeden insan sayısı, 87 bin olarak kayıtlarda yer almaktadır. Bingöl ilimizin konumunun, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fay hatlarının kesişim noktasında yer alması, hatta bu fay hatlarının üzerinde ciddi bir yerleşime sahip olunması, geçmiş yıllarda yaşadığı depremlerden dolayı ve ayrıca bilim insanlarının sürekli olarak bu faylarda ciddi bir enerji biriktiğinden bahsetmesi, ilimizi tartışmaların merkezi haline getirmiştir”
“Bingöl'de yenilenmeyen hatırı sayılır yapı stokları mevcut”
“İlimizde en son 2003 yılında 6.4 büyüklüğünde büyük ölçekte bir deprem meydana gelmiş ve 176 vatandaşımız vefat etmiştir. Bu deprem sonrası şehrimizin özelikle 2012-2018 yılları arasında gerek kamu yapılarında gerek vatandaşlara ait yapılarında büyük ölçekte bir kentsel dönüşüm ve yenilenme süreci olmuştur. Ancak halen hem il merkezi hem de ilçelerimizde yenilenmeyen hatırı sayılır yapı stokları mevcuttur. Burada yenilenmeyen yapıların risk boyutu yüksek olmakla beraber yeni yapıların da Kahramanmaraş depremindeki örnekleriyle bilimsel gerçekler ışığında incelenmesi önem arz etmektedir. Nitekim ülkemizde fay hatları üzerine ve ne kadar mesafe yaklaşımına yapı yapılacağı ile alakalı herhangi bir uygulama yoktur, ayrıca yapılan yapıların zemin etütlerinin de Kahramanmaraş depremi gerçekleri ışığında bilimsel olarak tekrar incelenmesi gerektiği kanaatindeyim. 2020 yılında dünyanın karşı karşıya kaldığı Covid-19 salgınında ve 2022 yılı Ukrayna-Rusya savaşı tahıl krizinde yine gözlemlediğimiz tarım arazilerinin önemini ve tarım arazilerinde yapılaşma riskini de göz önünde bulundurmalıyız”
“Tüm bakanlıklar önemli çıkarımlar yapacaktır”
“Ülkemiz Kahramanmaraş depremlerinin yaralarını sararken, hükümet yetkililerinin gelecek dönem afet önleme yaklaşımlarından ders çıkardıklarını düşünmekteyim. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat KURUM'un ‘Fay Yasası' ile fay hatları üzerinde gerçekleşen yapılaşmaların önüne geçilmesi, mevcutta var olanların ise kentsel dönüşümle yıkılarak vatandaşların daha güvenli bölgelere taşınması üzerinde çalışmalarının sürdüğünü ve fay hatlarına en az 500- 600 metreden aşağı yaklaşmayacağız beyanları, yine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih DÖNMEZ'in Maden Tetkik Arama (MTA) kurumunun ülkemiz fay hatlarının güncellenmesi üzerine çalışmalarının başladığını ve hızlı bir şekilde devam edeceğini dile getirmesi önemli adımlardır. Önümüzdeki süreçte hem Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, hem de AFAD Başkanlığının, Kahramanmaraş depremleri ile alakalı önemli çıkarımlar yapacağını düşünmekteyim. Ülkemizde maalesef acılardan ders çıkarmadığımız için faturası da ağır olmaktadır, 2020 yılında Elâzığ ilin yaşamış olduğu büyük deprem sonrası Kahramanmaraş “il afet risk azaltma projesi” kapsamında pilot il seçilmesine karşın, bu önleme planının ya yapılmadığını ya da sağlıklı bir şekilde uygulanmadığını maalesef 3 yıl sonra gerçekleşen depremle görmüş olduk”
“Bingöl ilimizin yeni afet önleme projeksiyonuna pilot il olarak alınması gerekir”
“Yukarıda kısaca bahsettiğim üzere, ilgili Bakanların açıklamaları doğrultusunda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün güncel fay harita çalışmaları, AFAD Başkanlığının il afet risk planlarının güncellemesi, yapı stoklarının fay yasası çerçevesinde; hem geoteknik zemin etütleri, hem de yapı risk analizleri çalışmaları, şehrin gelişmeye müsait yeni yerleşim bölgelerinin belirlenmesi ve tarım arazilerinin korunması gibi doğru modellerin oluşturulması altyapısının sağlıklı oluşturulması ile, ülkemize model olacağını düşündüğüm Bingöl ilimizin Yeni Afet Önleme Projeksiyonuna Pilot İl olarak alınması kanaatindeyim”
